Porównanie kolei wysokich prędkości w Europie i na świecie

Czym są koleje wysokich prędkości?

Kolej wysokich prędkości to stosunkowo nowe zjawisko. Zapoczątkowane zostały w Japonii w II połowie XX wieku, a w Europie pojawiły się w latach 80. i 90. Nie da się ukryć, że Azja – prężna rywalizacja między Japonią a Chinami – stała się liderem w przypadku tego typu kolejnictwa. Wynika to z zaawansowania technologicznego, niskich cen za kilometr podróży, bardzo dużej populacji w tych rejonach.

Wielkim wyzwaniem dla Europy było przystosowanie kolei dużych prędkości dotychczasowej infrastruktury kolejowej. Według wytycznych 96/48/EC APPENDIX 1 Unii Europejskiej dane pociągi mogą być zaklasyfikowane jako pojazdy wysokich prędkości dopiero wtedy, gdy będą poruszać się po: - Liniach zbudowanych celowo dla kolei wysokich prędkości – umożliwiających osiąganie prędkości minimum 250 km/h. - Liniach specjalnie przystosowanych dla kolei wysokich prędkości – pozwalających osiągnąć prędkość co najmniej 200 km/h.

Porównanie kolei wysokich prędkości w Europie i na świecie – ranking

Niektóre osoby, nie interesujące się kolejnictwem, gdy słyszą hasło „najdłuższa kolej dużych prędkości”, jako przykład podają Stany Zjednoczone. To niesłuszne podejrzenie. W USA koleje dużych prędkości są dość słabo rozwinięte – w porównaniu z innymi światowymi i europejskimi liderami (np. chińskich kolei dużych prędkości). Ta sieć wynosi nieco ponad 700 km.

Najdłuższa sieć kolei wysokich prędkości na świecie została zbudowana w Chinach – ma ponad 40 tys. km. Na drugim miejscu plasuje się Hiszpania (ponad 3,6 tys. km), a na trzecim – Japonia (ponad 3 tys. km).

Jak długie są sieci kolejowe wśród 10-tki państw o najdłuższych sieciach kolei wysokich prędkości? - Hiszpania – ponad 3600 km. Hiszpańska sieć kolei dużych prędkości zwie się Alta Velocidad Espanola (AVE). Funkcjonuje na Półwyspie Iberyjskim od 1992 roku, kiedy to otwarto pierwsze szybkie połączenie między Madrytem a Sewillą. Hiszpańska sieć pozwala pociągom rozwijać prędkość aż do 310 km/h. Hiszpanie planują wybudować ponad 2700 km nowych torów, zbliżając się sukcesywnie do planów: osiągnięcia 37,68% torów kolei dużych prędkości w skali całej infrastruktury kolejowej. Zapowiada się obiecująco. - Francja – około 2700 km. Francuzi mają górnolotne plany. Chcieliby, by kolej wysokich prędkości stanowiła 15,2% całości infrastruktury kolejowej w kraju. W sumie na tych terenach byłoby około 4500 km torów, idealnie przystosowanych do bardzo szybkich kolei. - Niemcy – około 1500 km. Koleje dużych prędkości w Niemczech zaczęto inwestować w latach 80. XX wieku. Pierwszy szybki pociąg (ICE) wyruszył w 1991 roku – przejechał trasę Hamburg-Frankfurt-Stuttgart-Monachium. Zadbano o to, by nowa sieć była mocno zintegrowana z wcześniejszą, słabszą technologicznie siecią kolejową. Niemcy planują wybudować około 790 km nowych tras dla kolei wysokich prędkości. - Włochy – ponad 900 km. Włoskie pociągi wysokiej prędkości mogą osiągnąć maksymalnie prędkość 300 km/h. Szybka sieć kolejowa zaczyna się od Salerno i Neapolu, i biegnie w kierunku Rzymu, Florencji, Bolonii, Mediolanu, Turynu. Włosi planują rozszerzyć swoją sieć kolejową (dla pociągów wysokich prędkości) o kolejne 346 km. Wtedy bardzo szybka kolej będzie stanowić 10% całości włoskiej sieci kolejowej. - Korea Południowa – około 870 km. - Stany Zjednoczone – ponad 700 km.

Koleje dużych prędkości na świecie

Państwa, które przeznaczyły wiele funduszy i chęci na koleje dużych prędkości, nie stoją w miejscu. Sukcesywnie inwestuje się w nich w koleje szybkich prędkości, co roku następuje rozbudowa przynajmniej o kilkadziesiąt, kilkaset km. Jakie są najważniejsze przykłady kolei dużych prędkości poza granicami Europy?

Transrapid Szanghaj – najszybszy pociąg na świecie

Transrapid Szanghaj to dumny, czołowy reprezentant pociągów wysokiej szybkości. Chiński pojazd wykorzystuje technologię tzw. lewitacji magnetycznej. Można go zatem określić jako pierwszą na świecie komercyjną linię kolei magnetycznej. Porusza się z prędkością około 460 km/h, jednakże potrafi rozpędzić się nawet do 600 km/h. Budowa tego pociągu trwała w latach 2001-2003. Pierwszy raz wyruszył 1 stycznia 2004 roku.

Transrapid Szanghaj osiąga prędkość 350 km/h w zaledwie 2 minuty.

CRH308A Hexie

Reprezentant chińskich kolei dużych prędkości, pociąg CRH308A Hexie, osiąga maksymalną prędkość 380 km/h (w przejazdach komercyjnych). Składa się z 16 wagonów. Został zaprojektowany tak, by podróżni czuli się w nim jak najbardziej komfortowo – pochłania wibracje i obniża poziom hałasu wewnątrz. Koleje dużych prędkości w Europie Koleje dużych prędkości w Europie umożliwiają poruszanie się między niektórymi istotnymi europejskimi stolicami w zaledwie kilka godzin. Poznajmy przykłady kilku popularnych europejskich pociągów, należących do kolei wysokich prędkości.

TGV POS – francuska duma

Francuski elektryczny pociąg TGV POS należy do rodziny pociągów TGV. Skrót jest rozwinięciem nazwy Train a Grande Vitesse – czyli, po prostu, „pociąg dużych prędkości”. Jego trasa obejmuje trzy kraje – Francję, Niemcy i Szwajcarię. Przed wiele długich lat ten pojazd osiągał rekordową prędkość na świecie. Został wyprzedzony dopiero w 2015 roku przez japoński magley MLX01 (aż 574 km/h!).

Pociągi z serii TGV zostały opracowane i wdrożone przez firmę Alstom, współpracującą z francuską organizacją SNCF.

ICE 3 – szybki pociąg z Niemiec

Niemiecki pociąg wysokich prędkości ICE 3 („White Worm”) należy do kategorii pojazdów kolejowych dużych prędkości Deutsche Bahn. Pierwszy prototyp powstał w 1999 roku. Pociągi ICE były sukcesywnie produkowane w latach 1999-2004 przez zakłady Siemens.

ICE 3 osiąga prędkość do 330 km/h. Opracowano go na potrzeby 180-kilometrowej trasy Kolonia-Frankfurt – szybki pojazd pokonuje tę trasę w zaledwie 62 minuty!

Koleje dużych prędkości w Polsce – czy i kiedy możemy się ich spodziewać?

W Polsce aktualnie nie ma żadnych sieci kolei wysokich prędkości. Jeszcze kilkanaście lat temu (2011 rok) istniały plany budowy szybkiej kolei, ale finalnie rząd wycofał się z tego pomysłu – ku niezadowoleniu wielu Polaków. Władze argumentowały swoją decyzję tym, że Polski nie stać na razie na koleje wysokich prędkości. Jednakże: niedawno nastąpił przełom. Decyzja o powstaniu Kolei Dużych Prędkości ponownie pojawiła się w planach rządzących. Miałyby być one jednak związane z innymi rejonami.

Jak wyglądały wcześniejsze plany kolei dużych prędkości w Polsce?

Polska sieć kolei dużych prędkości miałaby – według planów – opierać się na budowie linii „Y”, która łączyłaby Warszawę z Łodzią, Poznaniem, Wrocławiem. Szybkie pociągi, które podróżowałyby tą trasą, byłyby dostosowane do prędkości 350 km/h.

Kolejny plan dotyczył zmodernizowania Centralnej Magistrali Kolejowej, umożliwiającej osiągnięcie maksymalnej prędkości 250 km/h.

Jakie są najnowsze plany kolei dużych prędkości w Polsce?

Aktualne plany Kolei Dużych Prędkości (KDP), jakie pojawiłyby się na terenie Polski, są związane ze wszystkimi krajami Trójmorza, jednego z najszybciej rozwijających się obszarów w Europie (prawie 4,5 tys. km nowych linii). Mają powstać nowe korytarze transportowe – docelowo powinny rozciągać się od portów Morza Czarnego po Bałtyk.

Sieć planowanych kolei wysokich prędkości będzie składać się z czterech elementów: Sieci Kolei Dużych Prędkości – realizowane w Polsce przez spółkę CPK, Linia Rail Baltica – na terenie krajów bałtyckich, przebiegająca też przez Białystok i Warszawę, Sieć KDP w Czechach, Kolejowy korytarz V4 między Budapesztem i Warszawą, zahaczający o Słowację i Czechy. Rewolucyjne plany kolejowe i wspólne inwestycje między krajami Trójmorza, wpłyną na powstanie różnych połączeń, np. Tallin-Warszawa-Katowice-Budapeszt (1700 km), Tallin-Warszawa-Wrocław-Praga (1500 km). To jednak nie wszystko, projektowane odcinki kolejowe będą także uwzględniać ruch regionalny. Ma powstać model ruchu mieszanego (pociągi wysokich prędkości współpracujące z pospiesznymi pociągami regionalnymi) na wybranych odcinkach linii KDP. Dzięki temu mniejsze miejscowości również będą mogły włączyć się w nowy system transportu kolejowego. To będą pierwsze kroki, by walczyć z wykluczeniem komunikacyjnym w Polsce.

Kiedy można się spodziewać KDP w Polsce?

Pierwsze odcinki KDP w Polsce (będzie to trasa Warszawa-Łódź) mają zostać uruchomione już w 2028 roku. Ta data nie jest przypadkowa. Wtedy też – zgodnie z planami – ma zostać uruchomiony I etap Portu Lotniczego CPK.