Mandat za brak biletu w pociągu – ile kosztuje i jakie są konsekwencje?

Zacznijmy od najważniejszej informacji. Chociaż opłata dodatkowa za brak biletu za przejazd pociągiem pełni niejako funkcję karną wobec próby nieuprawnionego przejazdu i nazywana jest mandatem, w świetle prawa nim nie jest. Mandaty oraz grzywny nakładają jedynie funkcjonariusze służb porządkowych (np. policjanci). Opłata dodatkowa, o jakiej piszemy w tym artykule, ma charakter cywilnoprawny i podlega innej procedurze, ale umownie będziemy nazywać ją także mandatem.

Tzw. mandat za brak biletu w pociągu może wynieść nawet 750 zł – zwłaszcza jeśli podróżujemy pociągami dalekobieżnymi i nie uregulujemy należności w terminie. W przypadku przewoźników regionalnych kary są niższe, a dodatkowo istnieje możliwość znacznej redukcji kwoty, jeśli opłacimy mandat bezpośrednio w pociągu lub w ciągu kilku dni od wystawienia wezwania. Wówczas opłata może wynieść zaledwie kilkadziesiąt złotych.

Aby jednak uniknąć problemów, najlepiej zawczasu kupić bilet – wygodnie i bez stresu można to zrobić poprzez platformę EuroPodróże, która umożliwia szybki wybór najlepszej oferty. Warto też pamiętać, że jeśli korzystamy ze zniżek (np. dla studentów czy seniorów), konieczne jest posiadanie odpowiednich dokumentów potwierdzających uprawnienia. Brak dokumentu może skutkować naliczeniem dodatkowej opłaty, jeśli kontroler uzna przejazd za nielegalny.

Czy wiesz, że… W przypadku braku biletu oprócz opłaty dodatkowej musisz uiścić też kwotę z taryfikatora za przejazd.

Wysokość mandatów za brak biletu w pociągu różni się w zależności od przewoźnika kolejowego oraz okoliczności wykrycia tego naruszenia. Poniżej przedstawiamy informacje na temat opłat dodatkowych stosowanych przez wybranych przewoźników w Polsce.

PKP Intercity

Zgodnie z “Cennikiem usług przewozowych PKP Intercity” obowiązującym od 15 listopada 2024 roku:

• Opłata dodatkowa za brak ważnego biletu (mandat) wynosi 750 zł. Jeśli pasażer uiści tę opłatę na miejscu, wyniesie ona 150 zł, a w ciągu 14 dni od dnia przejazdu – 200 zł.
• Opłata dodatkowa za przejazd bez ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu wynosi 600 zł, opłacona na miejscu – 150 zł, a w ciągu 14 dni od dnia przejazdu – 200 zł.
• Opłata dodatkowa za brak ważnego dokumentu na przewóz rzeczy lub zwierząt albo za naruszenie przepisów o ich przewozie wynosi 300 zł, opłacona na miejscu – 150 zł, a do 14 dni – 200 zł.

Polregio

Ile kosztuje mandat za brak biletu w pociągu Polregio? W przypadku tego przewoźnika aktualne wysokości opłat dodatkowych znaleźć można w dokumencie “Tabele opłat - Dział III Taryfy przewozowej”, zaktualizowanym 15.12.2024 roku.

• Opłata dodatkowa za przejazd bez odpowiedniego dokumentu przewozu wynosi 305 zł, z kolei opłata za przejazd bez ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu wynosi 244 zł. Obie opłaty uiszczone na miejscu wynoszą 100 zł, a opłacone w ciągu 7 dni – 150 zł.
• 122 zł wynosi opłata dodatkowa za naruszenie przepisów o przewozie rzeczy i zwierząt, a w szczególności: za zabranie sobą do środka transportu rzeczy lub zwierzęta, za których przewóz taryfa przewiduje opłaty odpowiedniego dokumentu przewozu, rzeczy wyłączone z przewozu albo rzeczy dopuszczone do przewozu na warunkach szczególnych bez zachowania tych warunków. Mandat uiszczony na miejscu wynosi 30 zł.

Uwaga - takie same wysokości obowiązują w Kolejach Dolnośląskich.

Koleje Śląskie

Jakie mandaty za brak biletu lub dokumentu upoważniającego do skorzystania ze zniżki obowiązują w pociągach Kolei Śląskich?

• Opłata dodatkowa za przejazd bez odpowiedniego dokumentu przewozu wynosi 300 zł. Kwota ta, uiszczona na miejscu zmniejsza się do 60 zł. Mandat zapłacony w ciągu 7 dni wynosi 110 zł.
• Opłata za przejazd bez ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu wynosi 240 zł. Mandat opłacony na miejscu to 60 zł, a w ciągu 7 dni – 110 zł.
• Opłata dodatkowa za naruszenie przepisów o przewozie rzeczy i zwierząt wynosi 120 zł, opłacona na miejscu – 30 zł, a w ciągu 7 dni – 60 zł.

Koleje Mazowieckie

Jaka jest kara za brak biletu PKP na przewozy Kolei Mazowieckich? Obowiązująca od 1 stycznia “Taryfa przewozowa Kolei Mazowieckich – KM” określa następujące opłaty dodatkowe.

• Ile jest mandatu za brak biletu, czyli odpowiedniego dokumentu przewozu? To kwota 210 zł. Jeśli opłacisz ją natychmiast, wyniesie 147 zł, a w ciągu 7 dni – 168 zł.
• W przypadku ujawnienia przejazdu bez ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu zapłacisz 168 zł. Mandat ten, opłacony od razu w pociągu wynosi 118 zł, a w ciągu 7 dni – 135 zł.
• Opłata dodatkowa za naruszenie przepisów o przewozie rzeczy i zwierząt wynosi 84 zł. Opłacona w pociągu 59 zł, a w ciągu 7 dni – 67 zł.

Pamiętaj: przewoźnicy w niektórych przypadkach oferują możliwość zakupu biletu u konduktora bez dodatkowych opłat lub za niewielką opłatą – warunkiem jest zgłoszenie tego faktu niezwłocznie po wejściu do pociągu. Brak takiego zgłoszenia może skutkować nałożeniem opłaty dodatkowej!

Otrzymanie mandatu za brak biletu w pociągu nie zawsze oznacza konieczność jego opłacenia. W określonych sytuacjach istnieje możliwość odwołania się od nałożonej opłaty dodatkowej. Pasażer ma prawo złożyć odwołanie w ciągu 7 dni od daty otrzymania mandatu, kierując je do przewoźnika odpowiedzialnego za dany przejazd.

W odwołaniu należy zawrzeć dane osobowe, numer i serię mandatu, datę zdarzenia oraz szczegółowy opis sytuacji wraz z uzasadnieniem. Warto dołączyć kopie dokumentów potwierdzających okoliczności opisane w odwołaniu. Przewoźnik ma obowiązek rozpatrzyć reklamację i poinformować pasażera o podjętej decyzji.

Termin, w którym karę za brak biletu PKP należy uiścić, umieszczony jest na mandacie. Co się dzieje, jeśli pasażer nie ureguluje należności w tym czasie?

Przewoźnik ma prawo podjąć działania windykacyjne, w tym również skierować sprawę na drogę sądową. Roszczenia z tytułu opłat dodatkowych za jazdę bez ważnego biletu przedawniają się po upływie roku. Warto wiedzieć, że przewoźnik może przerwać bieg przedawnienia, podejmując określone kroki prawne, np. wysłanie ponaglenie do zapłaty.

Podróżowanie pociągiem bez ważnego biletu to ryzyko, które może skończyć się wysoką karą i dodatkowymi konsekwencjami, nawet takimi, jak egzekucja komornicza. Aby uniknąć problemów, warto zawsze sprawdzać regulamin przewoźnika, pamiętać o zakupie biletu przed podróżą, np. korzystając z wygodnej platformy EuroPodróże. A jeśli już zdarzyło Ci się otrzymać mandat za brak biletu w pociągu – nie zwlekaj z jego opłaceniem lub sprawdź, czy masz podstawy do odwołania. Bezpieczeństwo i spokój w podróży zawsze są warte więcej niż chwilowa oszczędność!