CPK – przyszłość kolei. Planowany przebieg linii kolejowych

Budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego jest dokładnie przemyślana. Punktem centralnym ma być terminal pasażerski lotniska (o powierzchni około 400 tys. m2), zlokalizowany na dwóch poziomach. Będzie on bezpośrednio połączony z czterema modułowymi pirsami (przedłużoną częścią terminala pasażerskiego). Poza tradycyjnymi punktami do odprawy (check-in) na terminalu będzie można odnaleźć samoobsługowe stoiska (self-bag drop), a także kioski z możliwością obsługi biometrycznej. Lotnisko CPK to same najnowsze rozwiązania technologiczne. Przykładowo: kontrole bezpieczeństwa i dokumentów mają być prowadzone m.in. przy pomocy automatycznych bramek i skanerów CT, odwzorowujących obraz bagażu.

Z lotniskiem połączony będzie potężny dworzec kolejowy. To miejsce ma pełnić funkcję ogólnokrajowego węzła transportowego, które integruje połączenia kolejowe z wojewódzkich miast Polski. Dworzec kolejowy CPK składać się będzie z sześciu podziemnych peronów (12 torów), obsługujących pociągi dalekobieżne i regionalne. Zadaszone perony zabezpieczą powierzchnię dworca przed niesprzyjającą pogodą. To zapewni komfort podróżującym, którzy nie będą musieli martwić się deszczem, śniegiem itd.

To nie wszystko. Z dworca kolejowego pasażerowie bezproblemowo przejdą do dworca autobusowego i Airport City. Ów węzeł zostanie wyposażony w zatoki autobusowe, poczekalnie z kasami biletowymi, obiekty handlowe, a nawet hotele.

Program CPK zakłada wybudowanie prawie 2000 km nowych linii kolejowych (nie byle jakich, tylko Kolei Dużych Prędkości). Ich budowa powinna znacząco wpłynąć na system transportu kolejowego – nie tylko w Polsce, ale i całej Europie Środkowo-Wschodniej.

Program „Centralny Port Komunikacyjny” składa się z 12 tras kolejowych – w tym 10 szprych, które prowadzą z różnych rejonów Polski do stolicy.

CPK. Kolej zamiast samochodów

Centralny Port Komunikacyjny skupia się na pasażerach. Twórcy i pomysłodawcy projektu CPK wierzą, że ten pomysł całkowicie zmieni przyzwyczajenia Polaków – od tej pory, zamiast auta będą wybierać bardziej ekologiczne rozwiązanie, czyli kolej. Ponadto Centralny Port Komunikacyjny ma stać się bramą do Europy, świata.

CPK. Linie kolejowe jako rekordowe przyspieszenie między stolicą a innymi miastami

Ponadto znacząco poprawi się transport do stolicy. Mieszkańcy Sudet, Bieszczad czy Pomorza Zachodniego obecnie mają bardzo utrudniony dostęp do Warszawy – muszą pokonywać długą, nawet 8-godzinną podróż. Bezapelacyjnie miastem, które najbardziej zyska na Centralnym Porcie Komunikacyjnym, będzie Łódź. Projektanci CPK proponują wybudowanie nowej linii kolejowej nr 85 (Kolej Dużych Prędkości na trasie Warszawa-Łódź-Wrocław). W ostatniej dekadzie wielu Polaków, pracujących stacjonarnie w stolicy, zdecydowało się przeprowadzić do Łodzi, w której są zdecydowanie mniejsze koszty życia. Muszą się oni jednak liczyć z długimi dojazdami. Nowe linie kolejowe pozwoliłyby właśnie przyspieszyć podróż z aglomeracji warszawskiej do województwa łódzkiego. Na skrócony czas podróży będą mogły także liczyć Pomorze Gdańskie, Podkarpacie.

Długoterminowe skutki budowy CPK. Kolej jako rozwój, polepszenie jakości życia

Centralny Port Komunikacyjny bezapelacyjnie poprawi jakość życia wielu Polaków – szczególnie tych, którzy żyją na peryferiach czy w gorzej skomunikowanych częściach kraju. Młodzież będzie miała większe możliwości rozwoju (wybór szkół średnich i wyższych). Można także liczyć na lepszą dostępność placówek ochrony zdrowia, turystyki i rekreacji, kultury.

Projektanci CPK wyróżnili 10 głównych szprych, w ramach których powstaną pomniejsze, nowe i zmodernizowane trasy. Docelowo Kolej Dużych Prędkości połączy lotnisko z Warszawą, Wrocławiem, Poznaniem, Krakowem, Katowicami i Trójmiastem. Szybkie pociągi mają kursować z prędkością 250 km/h, z możliwością zwiększenia jej nawet do 350 km/h.

Spółka CPK planuje zmodernizować i częściowo wybudować nowe lotniska na trasie Katowice-Ostrawa. Powstanie także lepsze, szybkie połączenie Katowic z Rybnikiem, Żorami i Wodzisławiem Śląskim. Jedne z miast, dla których projekt CPK będzie rewolucją, to Jastrzębie-Zdrój, obecnie największe polskie miasto bez działającego dworca. Między Żarowem, Świdnicą, Wałbrzychem i Lubawką (granica państwa) powinny zostać wytyczone nowe torowiska – to jednak kwestia sporna.

Najważniejsze linie kolejowe w ramach Kolei Dużych Prędkości to:

• Warszawa-Łódź (140 km),
• Łódź-Wrocław (40 km),
• Sieradz-Poznań (155 km),
• Katowice-Ostrawa (50 km),
• Łętownia-Rzeszów (40 km).

Próby stworzenia Kolei Dużych Prędkości były podejmowane w Polsce już od lat 60. XX wieku. Przeszkodą były jednak czynniki ekonomiczne – zła sytuacja finansowa i opóźnienie technologiczne. Właśnie dlatego udało się tylko zrealizować tzw. Centralną Magistralę Kolejową oraz kilka prototypów wagonów, które mogłyby osiągać prędkość do 160 km/h. Po obaleniu ustroju komunistycznego kolejnictwo wpadło z głęboką zapaść. Zamiast kolei inwestowano w transport drogowy. Efektem złego zarządzania, nieudolnej restrukturyzacji i chronicznego niedofinansowania kolejnictwa stało się skurczenie długości użytkowanych torowisk o ponad 21%.

Wszystko zmieniło się w ostatnich latach, wraz z planami powstania Centralnego Portu Komunikacyjnego. W ramach inwestycji kolejowych mają zostać wybudowane linie wpasowujące się w model komunikacyjny „Hub and Spoke” („Piasta-Szprychy”), popularny we Francji i Hiszpanii. Prace nad rozwojem Kolei Dużych Prędkości powinny trwać do końca 2034 roku.

Pojazdy autonomiczne to przyszłość transportu kolejowego. To pociągi sterowane za pomocą komputera. Pierwszy taki pojazd powstał w Japonii w 1981 roku. Obsługiwał linię metra w Kobe. Obecnie na świecie jest ponad 800 km linii metra autonomicznego. Najwięcej takich pociągów powstało we Francji. Jeśli chodzi o Polskę, szansa na wprowadzenie takiego rozwiązania to jedna wielka niewiadoma. Metro Warszawskie – według ekspertów – jest już techniczne przygotowane do prowadzenia pojazdów bez maszynisty. Przeszkodę stanowią jedynie przepisy i strach Polaków przed wjazdem do pociągu autonomicznego.

System autonomiczny ma wiele zalet. Przede wszystkim pozwala zwiększyć częstotliwość kursowania pojazdów, obniżyć koszty funkcjonowania metra, skrócić czas nawracania pociągu. Co ważne, do wprowadzenia pociągów autonomicznych przygotowuje się także kolej pasażerska i towarowa.

Aby pociąg mógł poruszać się bez udziału maszynisty należy wyposażyć go w mechanizmy ETCS poziomu 2 i 3, wdrożyć system ERTMS (co najmniej poziomu 2). System sterowania autonomicznego koniecznie potrzebuje informacji o rozruchu i miejscu hamowania. Będzie trzeba wymienić lokomotywy na nowe, wybudować nowe torowiska, zainwestować w nowoczesne pojazdy trakcyjne. Wszystkie zmiany przebiegają w Polsce bardzo powoli – można powiedzieć, że są dopiero w powijakach. Wielkim problemem jest zbyt małe dofinansowanie inwestycji taborowych, niewspółmierne do nakładów na infrastrukturę (w Polsce wciąż prym wiedzie transport drogowy). Wszystko jednak może się zmienić. Warto zainwestować w Kolej Dużych Prędkości i pociągi autonomiczne.